Επιτυχώς διεξήχθη το 3ο Φεστιβάλ “Περραιβική Τρίπολις”, με κεντρικό ομιλητή τον κ. Δημήτριο Παντερμαλή

3^ο Φεστιβάλ «Περραιβική Τρίπολις» Δολίχη: Σάββατο 10 Ιουλίου 2010

Για ακόμη περισσότερες λεπτομέρειες του 3ου Φεστιβάλ, κάντε κλικ σ’ αυτό τον σύνδεσμο (.pdf 1,15 Mb)

Το 3ο Φεστιβάλ «Περραιβική Τρίπολις» διεξήχθη, επιτυχώς, το Σάββατο 10 Ιουλίου 2010 και ήταν αποτέλεσμα συνδιοργάνωσης του Πολιτιστικού Συλλόγου Δολίχης «Η Τριπολίτιδα» με τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λάρισας, το Επαρχείο Ελασσόνας και το Δήμο Λιβαδίου.

Ο υψηλός προσκεκλημένος κ. Παντερμαλής Δημήτριος, Καθηγητής Αρχαιολογίας και Πρόεδρος του νέου Μουσείου Ακρόπολης, ο οποίος ήταν κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης, έφθασε στη Δολίχη στις 8.10 μ.μ. Επισκέφθηκε τον Ι.Ν. Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, μαζί με τους υπόλοιπους προσκεκλημένους επισήμους και η ξενάγηση έγινε από τον αρχαιολόγο κ. Κουγιουμτζόγλου Σπύρο, ο οποίος ήταν, επίσης, ομιλητής. Ακολούθησε η προγραμματισμένη επίσκεψη στο Λαογραφικό Μουσείο Δολίχης, όπου εκτίθεται λαογραφικό υλικό, αλλά και βυζαντινό υλικό από τον Ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος.

Η εκδήλωση ξεκίνησε με το χαιρετισμό και τις ευχαριστίες του Προέδρου του Πολιτιστικού Συλλόγου Δολίχης «Η Τριπολίτιδα» κ. Ευαγγέλου Τσακνάκη: «[…] Ιδιαίτερα ευχαριστούμε τους ομιλητές της εκδήλωσης. Τον Καθηγητή Αρχαιολογίας και Πρόεδρο του Νέου Μουσείου Ακρόπολης κύριο Παντερμαλή Δημήτριο και τον αρχαιολόγο κύριο Κουγιουμτζόγλου Σπύρο, η παρουσία των οποίων μας τιμάει ιδιαίτερα. Σκοπός του Φεστιβάλ “Περραιβική Τρίπολις” είναι η ενίσχυση του ενδιαφέροντος και της αγάπης του κοινού προς τις αρχαιότητες και την ιστορία του τόπου μας. Στα πλαίσια αυτού του ενδιαφέροντος δίνουμε ένα ηχηρό «παρών» και θεωρούμε δεδομένη την ευαισθησία του νέου Δήμου, του Δήμου Ελασσόνας πλέον, για τη συντήρηση του Ιερού Ναού Μεταμορφώσεως του Σωτήρος και των τοιχογραφιών του, τη συνέχιση των ανασκαφών στον αρχαιολογικό χώρο «Καστρί Δολίχης» καθώς και την επίλυση του προβλήματος της πρόσβασής του, ώστε ο χώρος να καταστεί επισκέψιμος. […] να αναφέρουμε τις φετινές εκδηλώσεις και δραστηριότητες του Συλλόγου, στις οποίες περιλαμβάνεται φυσικά το πανηγύρι της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στις 5 και 6 Αυγούστου, η διοργάνωση τουρνουά σκάκι –με τη συνεργασία του σκακιστικού συλλόγου Ελασσόνας «Ο Πολυποίτης», υπάρχει η πρόθεση για διοργάνωση μίας ημέρας πρώτων βοηθειών σε συνεργασία με το ΕΚΑΒ Λάρισας και τον Αθλητικό Σύλλογο Δολίχης και σε συνεργασία με το Δήμο Λιβαδίου, όπως κάθε χρόνο, μία θεατρική παράσταση. Τέλος, μετά την περσινή επίσκεψη στο Νέο Μουσείο Ακρόπολης, φέτος θα πραγματοποιήσουμε μία επίσκεψη στο αρχαιολογικό μουσείο Θεσσαλονίκης. Καλή ακρόαση, σας ευχαριστώ».

Χαιρετιστήριο λόγο εκφώνησε η Έπαρχος Ελασσόνας κ. Μαρία Μαμάρα: «[…] Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι το φεστιβάλ της Δολίχης έχει καταγραφεί στη συνείδηση του κόσμου ως ένας από τους πλέον καταξιωμένους και σημαντικούς πολιτιστικούς θεσμούς της ευρύτερης περιοχής. Ο Πολιτισμός είναι πάντοτε ένας δυναμικός παράγοντας ανάπτυξης. Πιστεύω πως η ανάπτυξη του πολιτισμού και η προβολή της ιστορίας του κάθε τόπου μπορεί κάτω από προϋποθέσεις να αποτελέσει την ατμομηχανή που θα δώσει ώθηση στον τουρισμό και την απασχόληση. Πιστεύω ακόμη πως η Δολίχη είναι μια μεγάλη κυψέλη πολιτισμού και πως εκδηλώσεις σαν τη σημερινή ικανοποιούν απόλυτα τις ψυχικές και πνευματικές μας ανάγκες. Για μένα αυτός ο τόπος είναι ιερός. […] Θέλω να πιστεύω πως το Υπουργείο Πολιτισμού θα συνεχίσει να συνδράμει στις εργασίες της συνέχισης των ερευνών, ιδίως μετά την αποκάλυψη των θεμελίων τριών παλαιοχριστιανικών βασιλικών που ανάγονται στον 4^ο και 5^ο μ.Χ. αιώνα. […] θέλω να μεταφέρω τους εγκάρδιους χαιρετισμούς και την αγάπη του Νομάρχη Λάρισας κ. Λουκά Κατσαρού, ο οποίος δεν μπόρεσε να είναι σήμερα μαζί μας, λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων. Σας ευχαριστώ όλους και εύχομαι από καρδιάς καλή επιτυχία στο φετινό φεστιβάλ».

Ο Δήμαρχος Λιβαδίου κ. Γεώργιος Γαλάνης: «[…] Θέλω, επ’ ευκαιρία της παρουσίας όλων σας, να τονίσω πως Ελλάδα δεν είναι μόνο η Αθήνα και πως χρειαζόμαστε τη στήριξη και τη συνδρομή όλων σας. Και τη δική σας κύριε Καθηγητά, που είστε κοντά στα κέντρα λήψης αποφάσεων για να αναδείξουμε τους αρχαιολογικούς χώρους της περιοχής μας. Ευχαριστώ και όλους όσους βοήθησαν εθελοντικά στην προσπάθεια που γίνεται τόσα χρόνια στον αρχαιολογικό χώρο «Καστρί». Ευχαριστώ πολύ και καλή συνέχεια».

Και ο Πρόεδρος του Δικτύου Συλλόγων Επαρχίας Ελασσόνας κ. Κων/νος Σκριάπας: «[…] θα πρέπει να εξάρουμε κι εμείς, ως εκπρόσωποι του Δικτύου Περραιβία, τις μεγάλες προσπάθειες του Συλλόγου της Δολίχης και να τον συγχαρούμε για τις πρωτοβουλίες που παίρνει. Ήδη, διοργανώνει φέτος το 3^ο Φεστιβάλ «Περραιβική Τρίπολις». Ο Σύλλογος της Δολίχης, πέρα από το γεγονός ότι είναι ιδρυτικό μέλος του Δικτύου «Περραιβία», συμμετέχει ενεργά και σε κάθε δραστηριότητά μας. […] Ας μετατρέψουμε τον τόπο μας σε έναν αγαπημένο τόπο προορισμού, για τα αθλήματα βουνού, με ήπιο αγροτουρισμό και μοναδικά κτηνοτροφικά γεωργικά και βιολογικά προϊόντα. Έναν ευλογημένο τόπο στον οποίο πολλοί θα ήθελαν να ζουν, στο δικό μας τόπο, στη δική μας πατρίδα. Δικαιούμαστε και αξίζουμε πολλά περισσότερα, που πολύ και πολλά χρόνια μας στέρησαν. Δεν έχουμε δικαίωμα πλέον να αποτύχουμε, ας ανοίξουμε λοιπόν μια πόρτα στην ελπίδα, στο μέλλον, στην πρόοδο. Είναι στο χέρι μας. Θερμά συγχαρητήρια στους συνδιοργανωτές της σημερινής εκδήλωσης. Είμαστε πάντα μαζί σας και μαζί σας θα σχεδιάζουμε το αύριο. Σας ευχαριστώ όλους θερμά».

Η παρουσίαση του κ. Δημητρίου Παντερμαλή αφορούσε το Νέο Μουσείο Ακρόπολης. Στην εισαγωγή του ανέφερε: «Θα ήθελα να πω ότι νιώθω εξαιρετικά κολακευμένος απ’ όλες αυτές τις τιμές που μου κάνετε εδώ πέρα, αλλά πιο πολύ είμαι χαρούμενος και ενθουσιασμένος επειδή πάντα προσπερνούσα τη Δολίχη πηγαίνοντας προς νότο ή πήγαινα στον Κοκκινοπηλό, απ’ που είναι οι δικοί μας άνθρωποι στο Δίον, αλλά πάντα είχα στο μυαλό μου να έρθω στη Δολίχη. Ήξερα γι’ αυτή τη θαυμάσια εκκλησία, αυτόν τον ωραίο ναό και χαίρομαι ιδιαίτερα που αυτός ο τόπος, όχι μόνο είναι όμορφος, αλλά ζει και μέσα στην ιστορία, όπως πάρα πολλοί τόποι στην Ελλάδα. Είναι ένας εντελώς ξεχωριστός τόπος και νομίζω ότι, επειδή έτσι το διαισθάνομαι, έχει αποκτήσει την ψυχή του, την αρχαιολογική ψυχή του, τον κύριο Κουγιουμτζόγλου, ο οποίος με πολύ μεγάλο ενθουσιασμό μας έδειξε, και εδώ στο ναό και στο λαογραφικό μουσείο, τα μνημεία. Θεωρώ ότι έχει μέλλον σ’ αυτή την κατεύθυνση και πολύ γρήγορα θα υπάρξει μία μεταμόρφωση και αυτός ο τόπος θα αποκτήσει και τη σημασία που του ταιριάζει». Στη συνέχεια με προβολή διαφανειών παρουσίασε το νέο Μουσείο Ακρόπολης. Ξεκίνησε με την εικόνα του ιστορικού κέντρου της Αθήνας και της Ακρόπολης, αναφέροντας ότι είναι ένα παγκόσμιο σύμβολο για τον πολιτισμό και τη δημοκρατία. Έδειξε στην εικόνα το νέο μουσείο, που βρίσκεται κάτω από την Ακρόπολη, στη νότια πλευρά της και κάτω από τη σκιά του Παρθενώνα. Τόνισε ότι έχει δεχτεί περισσότερο από δύο εκατομμύρια επισκέπτες. Ιδιαιτερότητα των εκθεμάτων του μουσείο είναι ότι προέρχονται από έναν μόνο αρχαιολογικό χώρο, ενώ το μουσείο είναι διεθνές. Τα εκθέματα είναι τα πρωτότυπα των έργων, τα οποία ενέπνευσαν την αρχαιότητα την ίδια, την αναγέννηση και τον κλασικισμό. Ανέφερε ότι το νέο μουσείο έγινε πολύ μεγάλο διότι έπρεπε να τοποθετηθούν όλα τα εκθέματα από τον μεγάλο ναό του Παρθενώνα. Ήταν σκόπιμο το μουσείο να χτισθεί δίπλα στην Ακρόπολη, ώστε ο επισκέπτης, συγχρόνως, να βλέπει τα ευρήματα με τα αρχιτεκτονικά κτίρια επάνω στο βράχο της Ακρόπολης. Επιπλέον, ενώ είναι χτισμένο δεν βλάπτονται τα αρχαία που βρίσκονται στα θεμέλια, αλλά προβάλλονται με το γυάλινο δάπεδο, ιδίως κατά την είσοδο όπου ο επισκέπτης έχει την αίσθηση ότι «περπατάει επάνω στην ιστορία». Μέριμνα, βέβαια, υπήρξε και για αντισεισμική θωράκιση του μουσείου. Ο κ. καθηγητής μίλησε, επίσης, για τον συνδυασμό της σύγχρονης αρχιτεκτονικής με τα αρχαιολογικά ευρήματα και την ιδιότητα του φωτός να διαφοροποιεί έντονα τα πράγματα. Αναφέρθηκε εν συντομία σε ορισμένα ευρήματα: στη περιοχή εκείνη ζούσαν οι αρχαίοι φιλόσοφοι και βρέθηκε το πορτραίτο του Πλάτωνα και το καλύτερο σωζόμενο πορτραίτο του Αριστοτέλη, τα οποία παρουσιάστηκαν. Επίσης, παρουσιάστηκαν ευρήματα που σχετίζονται με την εισχώρηση της λατρείας των ανατολικών θεών. Αναφέρθηκε ξεχωριστά στα ευρήματα της κάθε αίθουσας, παρουσιάζοντας τις αντίστοιχες διαφάνειες και τόνισε ότι το μουσείο επιτρέπει τον επισκέπτη να βλέπει όλους τους ορόφους, συγχρόνως. Τόνισε, επίσης, ότι το φυσικό φως στο μουσείο που εισχωρεί φιλτραρισμένο στο μουσείο αναδεικνύει τα έργα. Το νέο μουσείο δεν είναι διδακτικό με τον παραδοσιακό τρόπο, αλλά επιτρέπει στον κόσμο να βλέπει ελεύθερα τα έργα απ’ όλες τις πλευρές, ώστε να επηρεάζουν το μάτι και την ψυχή του ανθρώπου. Αυτός, ανέφερε, είναι ο τρόπος να κερδίσουμε το κοινό για τα μουσεία, τα οποία πρέπει να είναι χαλαρά και να ανταποκρίνονται στο επίπεδο των σύγχρονων ανθρώπων και να αφήσουμε την αρχαία ομορφιά να φωτίσει την ψυχή μας. Παρουσίασε, επίσης, το γλυπτό που σύντομα θα στηθεί στο μουσείο, τη Νίκη του Καλλιμάχου, το οποίο είναι το μνημείο της νίκης του Μαραθώνα, όταν οι Πέρσες το κατέστρεψαν το 480 που εισέβαλαν στην Αθήνα. Ο συμβολισμός του είναι διπλός: της καταστροφής και της νίκης των Ελλήνων εναντίον των Περσών. Παρουσίασε στη συνέχεια έργα της κλασικής εποχής. Στο δεύτερο όροφο οι καρυάτιδες που εκτίθενται ελεύθερα δίνουν τη δυνατότητα στον επισκέπτη να θαυμάσει την κόμμωσή τους, αλλά και να διαβάσει τις επιγραφές. Αναφέρθηκε στη μεγάλη ταράτσα του μουσείου που έχει πανοραμική θέα της Ακρόπολης. Τέλος, η παρουσίαση του κ. Παντερμαλή έκλεισε με την αίθουσα του Παρθενώνα, όπου εκτίθενται τα γλυπτά του Παρθενώνα. Ανέφερε ότι τα μισά πρωτότυπα αγάλματα βρίσκονται στην Αθήνα, ενώ τα μισά στο βρετανικό μουσείο. Έτσι, συνενώθηκαν τα πρωτότυπα με γύψινα για να έχουμε πλήρη εικόνα του Παρθενώνα. Ανέφερε: «Δεν είναι απλώς ότι έχουμε ένα μέρος στο βρετανικό και ένα μέρος στην Αθήνα. Αυτά εμπλέκονται, είναι σώματα, τα οποία έχουν διαμελιστεί». Επίσης παρουσιάζοντας τα διαμελισμένα μνημεία ανέφερε: «ένα τεράστιο στήθος αγάλματος του Ποσειδώνα από το δυτικό αέτωμα, στην Αθήνα. Στο βρετανικό μουσείο το σώμα του Ποσειδώνα. Και τα δύο συνενώνονται. Αυτό είναι το αίτημα της Ελλάδας που λέει: όχι απλώς δώστε μας πίσω κάτι, αυτό δεν είναι σημαντικό. Σημαντικό είναι να διασώσουμε ένα διαμελισμένο μνημείο και μετά από διακόσια χρόνια πρέπει οι κοινωνίες να τολμήσουν να κάνουν ένα βήμα μπροστά και να δώσουν μία λύση σε ένα τεράστιο ηθικό, καλλιτεχνικό και αρχαιολογικό ζήτημα, το οποίο προέκυψε με το διαμελισμό του Παρθενώνα».

Ο κ. Σπύρος Κουγιουμτζόγλου ξεκίνησε την ομιλία του κάνοντας λόγο για την παλαιοχριστιανική οχύρωση στο ελλαδικό χώρο, καταλήγοντας στην Περραιβική Τρίπολη και στη Δολίχη. «ΔΟΛΙΧΗ: Το φθινόπωρο του 2002 η 7η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων ξεκίνησε την ανασκαφική έρευνα της Βασιλικής Α’ και αποκαλύφθηκε το µμεγαλύτερο μέρος του ναού, ο νάρθηκας και τμήμα των προσκτισµάτων στη νοτιοδυτική πλευρά του. Την άνοιξη του 2003 και δυτικά της Βασιλικής Α’ απεκαλύφθη η Βασιλική Β’ και μέρος της παλαιοχριστιανικής οχύρωσης. Τα έτη 2006-2007 αποκαλύφθηκε εντός της ακροπόλεως η Βασιλική Γ’. Από το 2008 έως σήμερα, η έρευνα συνεχίζεται στο χώρο της ακροπόλεως µε την αποκάλυψη της οχύρωσης και των κτισμάτων που βρίσκονται στο εσωτερικό της ακροπόλεως.

ΒΑΣΙΛΙΚΗ Α: Ο κυρίως ναός είναι µία τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική µε εσωτερικές διαστάσεις 15,80 x 12,10. Ανατολικά απολήγει σε ημικυκλική κόγχη, η οποία ενισχύεται µε δύο αντηρίδες στη βόρεια και ανατολική πλευρά της. Οι δύο κιονοστοιχίες πατούν σε υπερυψωμένους κτιστούς στυλοβάτες. Οι κίονες, εδράζονταν σε μαρμάρινα βάθρα, διαφορετικού ύψους και διαστάσεων. Πρόκειται για αετώματα επιτύμβιων στηλών ή μαρμάρινες βάσεις από αρχαιότερο κτήριο, σαν αυτές που βρέθηκαν στο νότιο στυλοβάτη και σώζουν σημαντικές επιγραφές της αρχαίας περιόδου. Στο ανατολικό άκρο του κεντρικού κλίτους σχηματίζεται ο χώρος του Ιερού Βήματος, ο οποίος κλείνεται από ένα χαμηλό φράγμα σε σχήμα Π. Το δάπεδο του Βήματος καλύπτεται από ψηφιδωτό. Στο ανατολικό τμήμα του σώζεται η μαρμάρινη βάση της Τράπεζας. Όπως ήδη αναφέρθηκε παραπάνω, το δάπεδο του ιερού καλυπτότανε από ψηφιδωτό με γεωμετρικό διάκοσμο του οποίου το κεντρικό του τμήμα, μπροστά από την Αγία Τράπεζα, κοσμείται µε Σταυρό σε βάθρο και διαστάσεις 1,70 x 1,07µ. (στις κεραίες). Το δάπεδο του κεντρικού κλίτους έφερε ψηφιδωτό µε γεωμετρικά σχέδια, σκηνές από το ζωικό βασίλειο (κύκνοι, ελάφια, πέρδικες κ. α.). ΑΜΒΩΝ: Στο κέντρο περίπου της νότιας πλευράς του κεντρικού κλίτους αποκαλύφθηκε ο άμβων του ναού ο οποίος είναι μεταγενέστερος του ψηφιδωτού δαπέδου διότι εδράζεται πάνω σε αυτό. ΝΑΡΘΗΚΑΣ: Ο νάρθηκας, εκτός από τα τρία ανοίγματα που έχει προς το ναό, επικοινωνεί µε δύο ανοίγματα στη νοτιοδυτική πλευρά που οδηγούν στο πρόσκτισµα Δ. Στο μέσο των στενών πλευρών αποκαλύφθηκαν δύο ανοίγματα-θύρες. Το δάπεδο του νάρθηκα αποτελείται από πλίνθους και σώζεται αποσπασματικά, διότι πιθανότατα ο χώρος να χρησιμοποιήθηκε για ταφές. ΤΑΦΟΣ: Ένας μεγάλος ασύλητος κτιστός κιβωτιόσχημος τάφος αποκαλύφθηκε στο ανατολικό άκρο του νοτίου κλίτους. Στο εσωτερικό του βρέθηκε ακέφαλος σκελετός ο οποίος είναι τοποθετημένος πάνω σε πλίνθινο δάπεδο. ΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ: Αν και η έρευνα δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί μπορούμε να διακρίνουμε δύο τουλάχιστον χρονολογικές φάσεις: η πρώτη φάση του ναού θα πρέπει να ανήκει στον 5ο αιώνα, ενώ η δεύτερη φάση, που περιλαμβάνει τον άμβωνα και το φράγμα του πρεσβυτερίου, θα πρέπει να χρονολογηθεί κατά αιώνα. Η παραπάνω χρονολόγηση επιβεβαιώνεται και από τα νομίσματα.

ΒΑΣΙΛΙΚΗΒ΄: Σε μικρή απόσταση από τη Βασιλική Α’ αποκαλύφθηκε η Βασιλική Β΄. Πρόκειται για µία τρίκλιτη βασιλική µε εσωτερικές διαστάσεις 16,20 µ. μήκος και 17,10 µ. πλάτος. Η ανατολική πλευρά του ναού είχε καταστραφεί κατά το παρελθόν και γι’ αυτό το λόγο οι τοίχοι του σώζονται σχεδόν στο ύψος του θεμελίου, ενώ καταστράφηκε εντελώς το δάπεδό του. Αντίθετα η δυτική πλευρά του σώζεται σε καλή κατάσταση και το δάπεδό του αποτελείται από πήλινες πλάκες. Δεν εντοπίστηκαν δάπεδα στο βόρειο και νότιο κλίτος. Τρία ανοίγματα οδηγούν από τον κυρίως ναό προς το νάρθηκα και φέρουν κλίμακες από τις οποίες η κεντρική είναι μαρμάρινη ενώ οι πλαϊνές από μεγάλους λίθους. ΝΑΡΘΗΚΑΣ: Ο νάρθηκας επικοινωνεί µε τα κλίτη και τα προσκτίσματα διαμέσου επτά ανοιγμάτων. Το δάπεδο του νάρθηκα αποτελείται από πήλινες πλάκες όμοιες µε αυτές του κεντρικού κλίτους και σώζεται σε καλή κατάσταση. ΠΡΟΣΚΤΙΣΜΑΤΑ: Νότια της βασιλικής αποκαλύφθηκε πρόσκτισµα ενώ δυτικά αποκαλύφθηκαν τα κτίσματα του αιθρίου µε το διακονικό και τη κτιστή μαρμάρινη τράπεζα προσφορών. ΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ: Τα νομίσματα που βρέθηκαν κάτω από το παχύ στρώμα καταστροφής και πάνω στο δάπεδο του νάρθηκα, χρονολογούν την τελευταία φάση της βασιλικής μετά το δεύτερο μισό του 6ου αιώνα.

ΒΑΣΙΛΙΚΗ Γ: Πάνω στην ακρόπολη και σε επαφή µε το νότιο τείχος αποκαλύφθηκε, κατά τα έτη 2006-2007, τρίκλιτη βασιλική. Ο προσανατολισμός της βασιλικής είναι Β-ΒΑ και αυτό εξηγείται διότι στην ανατολική πλευρά προϋπήρχε παλαιότερος δρόμος, ο οποίος επικοινωνούσε µε τη Πύλη του νοτίου τείχους. Οι διαστάσεις της βασιλικής είναι 15,30µ μήκος και 10,40µ. πλάτος. Το κεντρικό κλίτος έφερε πλίνθινο δάπεδο ενώ στα πλαϊνά κλίτη δεν εντοπίστηκαν δάπεδα. Για τη κατασκευή του ναού χρησιμοποιήθηκε αρχαίο υλικό σε δεύτερη χρήση, όπως αναθηματικές επιγραφές στον Ηρακλή Κυναγίδα, βάθρα αγαλμάτων, απελευθερωτικές επιγραφές ρωμαϊκών χρόνων, βωµίσκοι κ.ά. Οι δύο κιονοστοιχίες πατούν σε υπερυψωμένους κτιστούς στυλοβάτες. Από τον αρχιτεκτονικό διάκοσμο της βασιλικής βρέθηκαν τμήματα αρράβδωτων κιόνων και ένα επίθημα. Στο χώρο του νάρθηκα βρέθηκε μεγάλος αριθμός κονιαμάτων και μπροστά από τη κεντρική είσοδο που οδηγεί στο κεντρικό κλίτος αποκαλύφθηκε κόγχη και ανήκει πιθανότατα σε παλαιότερο κτίσμα. Τοίχοι παλαιότερης φάσης εντοπίστηκαν και στα τρία κλίτη µε προσανατολισμό Α-Δ. Παχύ στρώμα στάχτης κάλυπτε όλη την επιφάνεια της βασιλικής, που δηλώνει ότι καταστράφηκε βίαια όπως και οι άλλες βασιλικές. Η χρονολόγησή της, αν και ακόμη η έρευνα δεν έχει ολοκληρωθεί, θα πρέπει να είναι ανάλογη των άλλων κτισμάτων της ακροπόλεως. Κατά μήκος του νοτίου τείχους αποκαλύφθηκε µία σειρά κτισμάτων, τα οποία οριοθετούνται από τρεις δρόμους (Δρόμος 1,2,3). Στην κορυφή του λόφου εντοπίστηκε τμήμα της παλαιοχριστιανικής οχύρωσης. Σύμφωνα με τις τοπογραφικές μετρήσεις που έγιναν από τον τοπογράφο του Δήμο Λιβαδίου, το τείχος έχει μήκος 562 μέτρα. Το τείχος είναι κατασκευασμένο µε αργούς λίθους και ασβεστοκονίαμα και στη κατασκευή του χρησιμοποιήθηκε αρχαίο υλικό σε δεύτερη χρήση. Το πάχος του κυμαίνεται από 1,30 µ. έως 1,60 µ. και πιθανότατα σώζεται σε αρκετό ύψος. Στη ΝΑ γωνία της ακροπόλεως αποκαλύφθηκε τετράγωνος οχυρωματικός πύργος. Τόσο στην ανατολική όσο και κατά μήκος της νότιας πλευράς του τείχους αποκαλύφτηκαν κτίσματα, τα οποία ανήκουν σε αποθηκευτικούς χώρους και σε εργαστήρια. Νομίσματα που βρέθηκαν μέσα σε παχύ στρώμα στάχτης χρονολογούν τη τελευταία περίοδο των κτισμάτων αυτών αλλά και όλης της ακροπόλεως στις αρχές του 7ου αι. µε τις εισβολές των Αβαροσλάβων. Στο δυτικό πέρας των κτισμάτων αυτών αποκαλύφθηκε ημικυκλικός πύργος, ο οποίος προασπίζει µία μικρή Πύλη, η οποία διαμέσου μικρής κλίμακας οδηγεί προς το εσωτερικό της ακροπόλεως κατά μήκος του Δρόμου 3. Κατά το 2009 η έρευνα συνεχίστηκε στο δυτικό άκρο της ακροπόλεως, όπου εντοπίστηκε το τείχος, καθώς και η Δυτική πύλη της πόλεως, η οποία υποστηριζότανε από ένα ορθογώνιο πύργο. Το εσωτερικό πλάτος της πύλης είναι 2,30 µ. και η καταστροφή της έγινε µε βίαιο τρόπο διότι βρέθηκαν πολλά ίχνη πυράς. Τόσο για τη κατασκευή της πύλης όσο και του τείχους γενικότερα χρησιμοποιήθηκε αρχαίο υλικό σε δεύτερη χρήση, όπως μαρτυρούν διάφορα σπαράγματα αρχαίων επιγραφών.

Από τη θέση αυτή θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε όλους αυτούς που βοήθησαν σ’ αυτή τη δύσκολη προσπάθεια και ξεκινώντας χρονολογικά θα αναφερθούμε στους Δημάρχους του Λιβαδίου κκ. Ν. Καψάλη, Ι. Γκούµα και Γ. Γαλάνη, τον Πολιτιστικό Σύλλογο Δολίχης και τον Πολιτιστικό Σύλλογο Λιβαδίου. Τέλος, δεν πρέπει να ξεχάσουμε την 7η Ε.Β.Α. και την Προϊσταμένη της κ. Ασπασία Ντίνα, καθώς και όλο το προσωπικό της που έχει βοηθήσει σ’ αυτό το έργο». Ανέφερε επίσης: «Θέλω να ευχαριστήσω όλους εσάς, γιατί για άλλη μια φορά έχετε δείξει μεγάλο ενδιαφέρον για τις ανασκαφές. Όπου και με όποιον και να βρίσκεστε πάντοτε αναφέρεστε σε αυτό το χώρο. Είναι ένας χώρος κάτω από τον Όλυμπο. Θυμόσαστε ότι αυτός, ο Όλυμπος, που είναι από πίσω μας έχει τεράστια ιστορία. Είστε τυχεροί που είστε σε αυτό το χώρο. Όπως είπε και ο κύριος καθηγητής, η περιοχή είναι πανέμορφη με μεγάλη ιστορία και πιστεύω ότι τα επόμενα χρόνια θα αποκτήσει πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον, εάν η πολιτεία βοηθήσει στο αναπτυχθεί αυτή η περιοχή. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για την υπομονή που κάνατε».

Παρουσιάστηκε στη συνέχεια το βιβλίο «Περραιβία» από τον φιλόλογο κ. Θωμά Λιόλιο, ο οποίος κατάγεται από τη Δολίχη: «Σεβασμιώτατε, διακεκριμένοι επισκέπτες, αγαπητοί φίλοι και συγχωριανοί: είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος που βρίσκομαι σήμερα εδώ, για να σας παρουσιάσω το βιβλίο μου με τίτλο «Περραιβία» και με υπότιτλο «Δολίχη- Άζωρος- Πύθιο –Δωδώνη», το οποίο συναποτελείται από 540 σελίδες. Η ιδέα για τη συγγραφή του βιβλίου ξεκίνησε στα 1993, όταν νέος τότε φοιτητής της φιλολογίας είχα την περιέργεια να δω αν υπήρχε κάποια αναφορά για τη Δολίχη. Στη βιβλιοθήκη, λοιπόν, του πανεπιστημίου, στο λεξικό του Αλεξάνδρου Ρίζου Ραγκαβή, εκδόσεως το 1888, προς μεγάλη μου έκπληξη διαπίστωσα, όχι μόνο μία, αλλά πέντε αναφορές στο λήμμα «Δολίχη». Εκείνη την ημέρα ξεκίνησαν όλα και διήρκησαν δεκαπέντε ολόκληρα χρόνια έρευνας, συλλογής και συγγραφής του βιβλίου. Η διάταξη του υλικού γίνεται πάνω στο γραμμικό άξονα της ιστορίας, ενώ χωρίζεται σε οκτώ μέρη και τριάντα κεφάλαια. Αρχής γενομένης από τα προϊστορικά χρόνια και ολοκληρώνεται στις αρχές του 21^ου αιώνα. Η προσέγγιση της ιστορίας της Δολίχης ακολουθεί στο βιβλίο την πορεία από το γενικό προς το ειδικό. Αυτό σημαίνει ότι από τη γενική ιστορία του ελληνικού έθνους προχωράει σταδιακά στην τοπική ιστορία του χωριού μας. Στο πρώτο μέρος, που φέρει τον τίτλο από τους ιστορικούς χρόνους έως το τέλος της αρχαϊκής εποχής περιγράφεται η ανθρώπινη παρουσία στην παρολύμπια περιοχή, η οποία πιθανότατα άρχισε 100.000 π.Χ. Οι νεολιθικοί οικισμοί που βρέθηκαν στη Θεσσαλία χρονολογούνται μεταξύ του 7.000 -6.000 π.Χ., ενώ την εποχή του χαλκού γύρω στο 1900 π.Χ. εμφανίστηκε στην περιοχή το πρωτοελληνικό φύλο των Περραιβών. Για πρώτη φορά το όνομά τους μνημονεύεται στους ύμνους του Ορφέα προς το Θεό Απόλλωνα, ενώ είναι γνωστοί από την εποχή του Ελούνιρου, καθώς αναφέρονται στον κατάλογο όσων έλαβαν μέρος στον Τρωικό Πόλεμο, περίπου 1150 π.Χ. Το όνομα «Περραιβός» είναι μυκηναϊκό και σημαίνει, πιθανότατα, αυτός που έχει κυρτωμένο, γερμένο, το σώμα του προς τα εμπρός –χαρακτηριστικό γνώρισμα των ορεσίβιων λαών. Σ’ αυτό το σημείο θα μου επιτρέψετε να κάνω μία σύντομη αναφορά στους πιο σημαντικούς σταθμούς της ιστορίας τους, αναφέροντας, αρχικά, ότι στο αμφικτιονικό συνέδριο των Δελφών, από τα δώδεκα ελληνικά έθνη-φύλα ήταν οι μόνοι που συμμετείχαν με δύο ψήφους. Οι Περραιβοί εμφανίζονται συνασπισμένοι σε μία ομοσπονδία –το κοινό των Περραβών- το οποίο έμεινε ανεξάρτητο από τη στιγμή της συγκρότησής του και μέχρι το 344 π.Χ., όταν ο Φίλιππος Β΄, ο πατέρας του Μ. Αλεξάνδρου, προσάρτησε την Περραιβία στο μακεδονικό κράτος και μάλιστα ως τμήμα της Ελιμιώτιδας. Οι Περραιβοί κέρδισαν και πάλι την ανεξαρτησία τους το 196 με την πτώση της μακεδονικής κυριαρχίας και διαμόρφωσαν ένα αυτόνομο κοινό, με αρχηγό ένα στρατηγό, ενώ το 146 π.Χ. θεωρείται ως το τελικό σημείο του «Κοινού των Περραιβών» και της κοπής, βέβαια, των περραιβικών νομισμάτων, καθώς η περιοχή προσαρτήθηκε από τους Θεσσαλούς. Η Θεσσαλία με τη σειρά της αποτέλεσε, μαζί με τη Μακεδονία, επαρχία του ρωμαϊκού κράτους με το όνομα Μακεδονία. Οι ιστορικοί δέχονται ότι το 27 π.Χ., με τη νέα τάξη που καθιέρωσε ο πρώτος ρωμαίος αυτοκράτορας, Αύγουστος, η Περραιβία έχασε οριστικά το παλιό της όνομα, αλλά και την αυτονομία της. Το πρώτο μέρος του βιβλίου περιλαμβάνει, επίσης, εκτός από τις υπόλοιπες πόλεις των Περραιβών, και την αρχαιολογική ταύτιση των πόλεως της Περραιβικής Τρίπολης, ενώ διαπραγματεύεται και το ακανθώδες ζήτημα της Δωδώνης. Οι πόλεις: Άζωρος, Δολίχη και Πύθιο δημιούργησαν την πρώτη αμφικτιονία του ελλαδικού χώρου, το Κοινό των Τριπολιτών, με επικεφαλή στρατηγό που σημαίνει: κοινή διοίκηση με ομοσπονδιακές αρχές, κοινό στρατό για αμυντικούς σκοπούς, κοπή νομισμάτων, κοινές λατρείες και γιορτές, συμμαχίες και εξωτερικές διπλωματικές σχέσεις. Με πρωτεύουσα το Πύθιο, όπου υπήρχε το πανάρχαιο Ιερό του Απόλλωνα Πυθίου. Η ακμή των πόλεων σημειώνεται ανάμεσα στον 5^ο και 3^ο αιώνα π.Χ. Ας δούμε τώρα μερικά στοιχεία της ιστορίας των Τριπολιτών: Οι επιχειρήσεις των βασιλιάδων της Μακεδονίας εναντίον τους άρχισαν με τον Αρχέλαο γύρο στο 410 -400 π.Χ. Η Περραιβική Τρίπολις από τα μέσα του 4^ου αιώνα π.Χ. και μέχρι το 196 π.Χ. ανήκε στη Μακεδονική Ελίμεια, υπαγόταν δηλαδή απευθείας στην κυριαρχία του εκάστοτε βασιλιά της Μακεδονίας. Το 196 π.Χ., λοιπόν, στη μάχη των Κυνός Κεφαλών, κοντά στα Φάρσαλα, ο μακεδονικός στρατός νικήθηκε από το ρωμαίο στρατηγό Τίτο Κόιντο Φλαμινίνο, ο οποίος, μετά τη νίκη του, επί του Φιλίππου Ε΄, επέστρεψε τις τρεις πόλεις στη συμμαχία των Περραιβών. Κατά τη διάρκεια των τριών πολέμων για την κατάληψη της Μακεδονίας από τους Ρωμαίους η περιοχή της Περραιβικής Τρίπολης γίνεται το «θέατρο» των συγκρούσεων. Για παράδειγμα: το 192 π.Χ. ο Μένιππος, αξιωματικός του Αντιόχου Γ΄, ερήμωσε κυριολεκτικά την περιοχή της Τριπολίτιδας. ΤΟ 171 π.Χ., στις αρχές του Γ΄ Μακεδονικού Πολέμου, ο ρωμαίος ύπατος Λικίνιος, κατά τη διάρκεια της σύγκρουσής του με τον τελευταίο βασιλιά της Μακεδονίας, Περσέα, κατάφερε να επανακτήσει την Περραιβική Τρίπολη και το υπόλοιπο τμήμα της Περραιβίας. Ένα από τα πιο γνωστά επεισόδια του πολέμου είναι αυτό του 169 π.Χ., όταν ο νέος ύπατος Κόιντος Μάκιος Φίλιππος οδήγησε τα ρωμαϊκά στρατεύματα στην Περραιβία και εγκατέστησε ένα μόνιμο στρατόπεδο ανάμεσα στις πόλεις Δολίχη και Άζωρος. Από τη θέση αυτή αποφάσισε να υπερφαλαγγίσει τη θέση του Περσέα, οδηγώντας 4.000 άνδρες στο Δίον της Περραιβίας, μέσω της σημερινής Καρυάς (Ελασσόνας). Η Μακεδονία έπεσε τελικά στα χέρια των Ρωμαίων το 168 π.Χ. με τη μάχη στη Πύδνα. Ας έρθουμε τώρα στη Δολίχη: Κατ’ αρχάς υπάρχουν πολλές πιθανές εκδοχές σχετικά με την προέλευση του ονόματος. Η αρχαία πόλη, λοιπόν, απέκτησε το όνομά της από το επίθετο δολιχός – δολιχή – δολιχόν, που σημαίνει: μακρός, επιμήκης, μάλλον λόγω της μακρόστενης ρυμοτομίας της, κατά μήκος του ποταμού Τηταρήσιου. Με το όνομα Δολίχη συναντάμε στην αρχαιότητα, εκτός από την Περραιβική, μία ακόμη πόλη και τρία νησιά. Πρόκειται για μία πόλη στην περιοχή της σημερινής Συρίας, επίσης, για το νησί των Κυκλάδων Ικαρία, για το αρχαίο Δολίχιον νοτιοανατολικά της Λευκάδας, το σημερινό Μεγανήσι. Και για την Εύβοια με την πρωτεύουσά της Οινόη ή Δολίχη. Οι πληθυσμιακοί, οι φυλετικοί ή οποιαδήποτε άλλη σχέση αυτών των πέντε περιοχών δεν μπορεί, βεβαίως, να στοιχειοθετηθεί. Ως γνωστόν, το φθινόπωρο του 2002 η 7^η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Λάρισας, με επικεφαλής το Σπύρο Κουγιουμτζόγλου και το Λάζαρο Δεριζιώτη αποκάλυψε στη θέση «Καστρί» τη Βασιλική Α΄. Η αποκάλυψη της επιγραφής «ΠΟΛΙΣ Η ΔΟΛΙΧΑΙΩΝ», μερικά χρόνια αργότερα, ταυτοποίησε –για μένα οριστικά– τη θέση της αρχαίας Δολίχης, καλύπτοντας έτσι αυτό το κενό στην περραιβική ιστορία. Μετά από αυτό το γεγονός θεωρώ ότι το νέο ομηρικό ζήτημα της τοπικής ιστορίας είναι αυτό της Περραιβικής Δωδώνης. Οι απόψεις είναι πολλές, σχετικά με το εάν υπήρξε και εάν υπήρξε, σε ποιο σημείο; Αυτό που προσπάθησα να κάνω στο βιβλίο ήταν να συγκεντρώσω όλες τις απόψεις χωρίς να λάβω προσωπική θέση, μιας και η αρχαιολογική σκαπάνη είναι αυτή που αν δεν ολοκληρώσει το έργο της βέβαια συμπεράσματα δεν μπορούν να προκύψουν.

Στο δεύτερο μέρος με τίτλο: «Από την κλασική εποχή ως την κατάληψη της Θεσσαλίας από τους Ρωμαίους» παρουσιάζεται κυρίως η ιστορία της Θεσσαλίας και η επεμβάσεις ξένων δυνάμεων σ’ αυτή. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η επέμβαση του Φιλίππου Β΄ και η διοικητική διαίρεση που υπέβαλλε.

Το τρίτο μέρος αφορά την περίοδο της ρωμαιοκρατίας και παρουσιάζονται αναλυτικά τα γεγονότα των Μεκεδονικών Πόλεων, καθώς και κατάλογοι με τους ρωμαίους άρχοντες της επαρχίας Μακεδονίας.

Στο τέταρτο μέρος γίνεται η καταγραφή, η μετάφραση και ο σχολιασμός των επιγραφών της Δολίχης. Συναποτελείται από δύο μέρη: το πρώτο από τον κατάλογο των επιγραφών του Αρβανιτόπουλου και το δεύτερο από τις νεώτερα δημοσιευμένες επιγραφές που βρέθηκαν κυρίως στο Καστρί. Περιέχει επίσης μία αλφαβητική προσωπογραφία των αρχαίων Δολιχαίων, με βάση τους καταλόγους των επιγραφών. Σ’ αυτό το τμήμα του βιβλίου περιέχεται και το 13^ο κεφάλαιο, το οποίο αναφέρεται στη μετάβαση από την αρχαία θρησκεία στο χριστιανισμό. Εδώ, αξίζει να προσέξετε τη σημασία της Συριακής Δολίχης, ως θρησκευτικού κέντρου.

Το πέμπτο μέρος έχει τίτλο «Βυζαντινή Εποχή», ενώ η ύλη χωρίζεται με βάση την πρώιμη, τη μέση και την ύστερη βυζαντινή περίοδο. Περιλαμβάνει επίσης, όλες τις σχετικές πληροφορίες για τον ιερό ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος.

Στο 6^ο μέρος καλύπτεται η περίοδος της τουρκοκρατίας, η οποία διήρκησε στην επαρχία Ελασσόνας από το 1423 μέχρι το 1912, δηλαδή, συνολικά 489 χρόνια και όχι 400. Αξίζει να προσεχθούν ο χρονολογικός πίνακας της οθωμανικής ιστορίας, ο τρόπος άσκησης της εξουσίας σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο και η οργάνωση της αγροτικής οικονομίας. Το 22^ο κεφάλαιο ασχολείται με την επαρχία ή τουρκικά τον Καζά Ελασσόνας και παρατίθεται ένα πλήθος στοιχείων για τους πληθυσμούς και τη ζωή τους. Στο 23^ο κεφάλαιο συγκεντρώθηκαν πάμπολλες μαρτυρίες από πηγές που πιστοποιούν την ιστορική συνέχεια, αλλά και τη σχέση μεταξύ της Δολίχης και του Λιβαδίου. Οι πιο γνωστοί αρματωλοί και κλέφτες, που έδρασαν στην περιοχή του Ολύμπου ήταν ο Γεωργάκης Ολύμπιος από το Λιβάδι και ο Νικόλαος Τσακνάκης από τη Δολίχη. Ο ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897, ο ατυχής πόλεμος για την Ελλάδα παρατίθεται τόσο από την ελληνική, όσο και από την τουρκική πλευρά. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η συμμετοχή των κατοίκων στο μακεδονικό αγώνα ήταν σχεδόν καθολική. Στο σχετικό κεφάλαιο θα βρείτε και ένα γράμμα του Πάυλου Μελά προς τη γυναίκα του Αμαλία, το οποίο γράφτηκε στο Χάνι Σαρανταπόρου το 1904. Σ’ αυτό ο Μελάς καταγράφει τη δεύτερη είσοδό του στη Μακεδονία –ως γνωστόν στην Τρίτη σκοτώθηκε. Αφού ξεκίνησε από τη Λάρισα, υποδυόμενος το ζωέμπορο πέρασε τα σύνορα της Μελούνας, μπήκε δηλαδή στο τούρκικο, συνέχισε μέσω της Ελασσόνας και ακολουθώντας το ποτάμι του Τηταρήσιου, υπό καταρρακτώδη βροχή –αν και καλοκαίρι-έφτασε στο Χάνι Χατζηγόγκου. Εκεί όπου κατά τον πρώτο βαλκανικό πόλεμο και μετά τη νίκη του ελληνικού στρατού, ο διάδοχος Κωνσταντίνος εγκατέστησε το αρχηγείο του. Ο Μελάς μας περιγράφει τόσο τον Όλυμπο όσο και το Βλαχολίβαδον, όπως το ονομάζει.

Το 7^ο μέρος αρχίζει από τους βαλκανικούς πολέμους το 1912-13 και φθάνει ως τη συνταγματική αναθεώρηση του 1952. Εδώ, θα ήθελα να αναφερθώ ότι μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους το 1912 και μέχρι το 1914, ολόκληρη η επαρχία Ελασσόνας ανήκε διοικητικά στη νομαρχία Κοζάνης, ενώ από το 1914 και μέχρι σήμερα ανήκει στη νομαρχία Λαρίσης. Σ’ αυτό το τμήμα ειδικό ενδιαφέρον παρουσιάζει ο ελληνοιταλικός πόλεμος το ’40-’41 και η περίοδος της κατοχής.

Τέλος, το 8^ο κεφάλαιο πραγματεύεται τη νεότερη ιστορία και έχει τίτλο «Το β΄ μισό του 2^ου αιώνα» Στο κεφάλαιο 28 θα βρείτε τα σημερινά επίθετα του χωριού, την κατηγορία στην οποία ανήκουν, αλλά και την προέλευσή τους. Το κεφάλαιο 29 ασχολείται με τη δημοτική εκπαίδευση στη Δολίχη, ενώ το 30^ο, και τελευταίο, με την Κοινότητα.

Όπως αντιλαμβάνεστε, αυτό που προσπάθησα να κάνω με αυτό το βιβλίο ήταν η ανασύνθεση και η καταγραφή της αδιάλειπτης ιστορίας του τόπου μας. Αν το κατάφερα ή όχι, επαφίεται στην κρίση των αναγνωστών. Εύχομαι, οι περισσότεροι από εσάς, αν όχι όλοι, να απολαύσετε το ταξίδι αυτού του βιβλίου μέσα στο χρόνο, κάνοντας το άλλο μισό ως αναγνώστες. Ελπίζω να μας δοθεί η δυνατότητα να ανταλλάξουμε απόψεις πάνω σε οποιοδήποτε θέμα. Πριν κλείσω την ομιλία μου, θα ήθελα να ευχαριστήσω κατ’ αρχάς τους γονείς μου Μαρία και Νίκο, στους οποίους άλλωστε είναι αφιερωμένο το βιβλίο, ως ελάχιστη αναγνώριση για όλα όσα έκαναν για μένα. Όλους τους φίλους και φίλες που βοήθησαν στη συγγραφή, τον εκδότη και καθηγητή μου κύριο Ράπτη Γεώργιο, το Τοπικό Συμβούλιο και τον πρόεδρο κύριο Παναγιώτη Τσακνάκη, όλα τα μέλη του δημοτικού συμβουλίου και κυρίως το Δήμαρχο κύριο Γιώργο Γαλάνη, που χωρίς τη δική του επιμονή και υπομονή αυτό το βιβλίο δεν θα είχε δημοσιευτεί. Βέβαια η προσπάθεια και το έργο μόλις άρχισαν. Σας υπόσχομαι πως θα συνεχίσω την έρευνα της μακραίωνης ιστορίας μας και πιο συγκεκριμένα, το επόμενο βήμα θα είναι η καταγραφή του τοπιού γλωσσικού ιδιώματος. Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας και εύχομαι σε όλους σας μία όμορφη μουσική βραδιά».

Πριν την έναρξη των καταξιωμένων μουσικών της Φιλαρμονικής του Δήμου Ελασσόνας και της Ορχήστρας Ποικίλης Μουσικής, τις οποίες διηύθυνε ο αρχιμουσικός κ. Λάζαρος Μπίσμπας, ο μουσικός κ. Ιωάννης Γκόγκος, ο οποίος επίσης, κατάγεται από τη Δολίχη, παρουσίασε ένα σύντομο ιστορικό της Φιλαρμονικής και της Ορχήστρας Ποικίλης Μουσικής: «Η Φιλαρμονική του Δήμου Ελασσόνας ιδρύθηκε το 1963, με σκοπό την ανάδειξη της μουσικής παιδείας στην πόλη της Ελασσόνας, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή. Πρώτος δάσκαλος ήταν ο αείμνηστος Γιώργος Βασιλείου, ο οποίος υπηρέτησε τη θέση του αρχιμουσικού για δύο χρόνια. Από το 1965 έως το 1980, αρχιμουσικός και αναγεννητής της Φιλαρμονικής υπήρξε ο, επίσης αείμνηστος, Γιάννης Τσανακάς, όπου εκτός από την αναγέννηση της Φιλαρμονικής κατάφερε να αναδείξει πάρα πολλά ταλέντα μικρών μαθητών, οι οποίοι αργότερα σταδιοδρόμησαν στο χώρο της μουσικής ανά την Ελλάδα. Κατά καιρούς έχουν διατελέσει αρχιμουσικοί στη Φιλαρμονική, οι κύριοι: Λάζαρος Λέκας, Νίκος Μαρκάλας, Χρήστος Μπαλανίκας και Αναστάσιο Πούλιος. Από το 1999 έως και σήμερα, τη διεύθυνση της Φιλαρμονικής έχει αναλάβει ο καταξιωμένος αρχιμουσικός κ. Δημήτρης Τσιαβές, κατορθώνοντας να αναβαθμίσει τη Φιλαρμονική, τόσο σε αριθμό εκτελεστών όσο και σε ρεπερτόριο. Η Φιλαρμονική του Δήμου Ελασσόνας αποτελείται από μαθητές, ερασιτέχνες μουσικούς, οι οποίοι με το μεράκι και την αγάπη τους για τη μουσική δίνουν το δικό τους στίγμα στα πολιτιστικά δρώμενα της πόλης, αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Η Φιλαρμονική του Δήμου Ελασσόνας έχει να επιδείξει ένα πλούσιο καλλιτεχνικό έργο στην περιοχή μας, αλλά και στον ελλαδικό χώρο γενικότερα, αφού εκτός από τις κοινωνικές, θρησκευτικές εμφανίσεις έχει συμμετάσχει σε πολλά φεστιβάλ ανά την Ελλάδα, όπως σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Πτολεμαϊδα, όπου απέσπασε άριστες εντυπώσεις. Η δράση της Φιλαρμονική επεκτάθηκε και στο εξωτερικό, συμμετέχοντας δύο φορές σε Φεστιβάλ Φιλαρμονικών στην Πολωνία. Τελειώνοντας, θα πρέπει να αναφερθούν ξεχωριστά οι κορυφαίες εργασίες της Φιλαρμονικής με σημαντικές προσωπικότητες του ελληνικού, αλλά και του ξένου πενταγράμμου, όπως με την τραγουδίστρια Κλειώ Δενάρδου -τον Αύγουστο 2005-, με το γνωστό τραγουδιστή Πασχάλη Αρβανιτίδη –τον Αύγουστο 2007-, τη συνεργασία με τους καλλιτέχνες της Εθνικής Λυρικής Σκηνής –το Νοέμβριο 2008-, για το αφιέρωμα στην οπερέτα και στο μιούζικαλ– η συνεργασία με τον Αμερικανό Σολίστ της τρομπέτας Βίνσεν Ντι Μαρτίνο –το Μάρτιο 2009- και τέλος, η συνεργασία με το Μανώλη Μητσιά το 2009.

Η ορχήστρα ποικίλης μουσικής του Δήμου Ελασσόνας ιδρύθηκε το Σεπτέμβριο του 2007, ύστερα από πρωτουβουλία του αρχιμουσικού Δημήτρη Τσιαβέ, με σκοπό να καλύψει ένα διαφορετικό ρεπερτόριο από αυτό της Φιλαρμονικής, να αναδείξει του καταξιωμένους, πλέον, μουσικούς που την απαρτίζουν και να σηματοδοτήσει μία νέα αφετηρία στα μουσικά πράγματα τη περιοχής μας. Η ορχήστρα έχει συμμετάσχει σε πολλές εκδηλώσεις στην Ελασσόνα και σε πολλές άλλες πόλεις όπως Θεσσαλονίκη, Λάρισα και Βόλο.

Λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων του αρχιμουσικού Δημητρίου Τσιαβέ, τη διεύθυνση της Φιλαρμονικής και της Ορχήστρας Ποικίλης Μουσικής αναλαμβάνει απόψε ο αρχιμουσικός κ. Λάζαρος Μπίσμπας. Ευχαριστώ πολύ, καλή ακρόαση».

Εκ μέρους του Πολιτιστικού Συλλόγου Δολίχης προσφέρθηκαν στους αρχαιολόγους– ομιλητές τοπικά προϊόντα της Δολίχης, ως δείγμα ευγνωμοσύνης για την παρουσία τους στο Φεστιβάλ και για την προσφορά τους στην ευρύτερη περιοχή.

Η εκδήλωση έκλεισε με γεύμα των επισήμων καλεσμένων και των μουσικών.

_________________________________________________________________________________

Παρουσιάστρια της εκδήλωσης ήταν η κ. Γεωργία Μίχου, μέλος του Συλλόγου. Αναφέρθηκε η χαιρετιστήρια επιστολή του Υφυπουργού Οικονομικών κ. Φίλιππου Σαχινίδη και οι επιστολές των βουλευτών Λάρισας κ. Έκτορα Νασιώκα και κ. Μάξιμο Χαρακόπουλο. Ωστόσο, αναφέρθηκε από την παρουσιάστρια το τηλεφώνημα που δέχθηκε ο Πολιτιστικός Σύλλογος από το Γραφείο του Υπουργού Πολιτισμού, με το οποίο ενημέρωσαν ότι ο κ. Πάνος Γερουλάνος, δυστυχώς, δεν μπόρεσε να παρευρεθεί στην εκδήλωση λόγω των εγκαινίων του αρχαιολογικού μουσείου της Θάσου.

Στην εκδήλωση, μεταξύ των επισήμων προσκεκλημένων, ορισμένοι που παρευρέθηκαν ήταν: η Έπαρχος Ελασσόνας κ. Μαρία Μαμάρα, η οποία εκπροσωπούσε και το Νομάρχη Λάρισας, ο Δήμαρχος Λιβαδίου κ. Γεώργιος Γαλάνης, ο Δήμαρχος Ελασσόνας κ. Γεώργιος Πασχόπουλος, δημοτικοί σύμβουλοι, η κ. Δανάη Δημητρακοπούλου –ιδιοκτήτρια και εκδότρια της εφημερίδας «Ελευθερία», ο συντοπίτης μας κ. Ηρακλής Λίολιος –αντιπρόεδρος του Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας, ο κ. Κων/νος Σκριάπας –πρόεδρος του Δικτύου Συλλόγων «Περραιβία», ο δημοσιογράφος εφημερίδας «Ελευθερία» κ. Γιάννης Μουκίδης, ο κ. Απόστολος Βάλας –εκδότης της εφημερίδας «Η Έκδοση», η κ. Ραχήλ Μωυσίδου –εκδότρια της εφημερίδας «Τα Νέα του Ολύμπου», ο κ. Σπύρος Αναγνωστάκης –υπεύθυνος του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ελασσόνας, ο κ. Σαχινίδης Κώστας –πρόεδρος του Λαογραφικού Μουσείου Αραδοσιβίων, η κ. Καίτη Κελεπούρη –Πρόεδρος του Μορφωτικού Συλλόγου Πυθίου, ο κ. Αθανάσιος Δαρδούμπας –πρόεδρος του Φιλοσοφικού Ομίλου Θεσσαλίας «Η Μήτις», ο κ. Κώστας Κυριλλιδης –Πρόεδρος του Συλλόγου Ποντίων Ελασσόνας, ο κ. Ζήσης Πάσχος –πρόεδρος του συλλόγου Φίλων του Ολύμπου, ο κ. Αθανάσιος Πεδής –πρόεδρος του Συλλόγου «Παλαίστρα Ελασσόνας», ο κ. Αριστείδης Παρλάντζας –πρόεδρος Σαρακατσανέων επαρχίας Ελασσόνας, , ο κ. Γεώργιος Παπαγιάννης –αντιδήμαρχος πολιτισμού Δήμου Σαρανταπόρου, και άλλοι εκπρόσωποι Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Φορέων και πλήθος κόσμου.

Για ακόμη περισσότερες λεπτομέρειες του 3ου Φεστιβάλ, κάντε κλικ σ’ αυτό τον σύνδεσμο (.pdf 1,15 Mb)